Kiam
la deksesjara Karlo Rosmano, kiu de siaj malriĉaj gepatroj estis sendita al
Ameriko,
ĉar servistino delogis lin kaj ricevis infanon de li, en la jam malrapidiĝinta
ŝipo
eniris la havenon de Novjorko, li ekvidis la jam delonge observatan statuon de
la
liberecdiino
kvazaŭ en subite plifortiĝinta sunlumo. Ŝia brako kun la glavo altiĝis kvazaŭ
denove,
kaj ĉirkaŭ ŝia formo blovis la liberaj ventoj.
“Tiom
alta!” li diris al si kaj, ĉar li tute ne pensis pri la foriro, li estis de la
ĉiam pli
ŝvelanta
amaso da pakaĵportistoj pasantaj preter li, iom post iom ŝovita ĝis la
bordparapeto.
Juna
viro, kun kiu li preterpase konatiĝis dum la ŝipveturo, diris preterirante: “Ĉu
vi do
ankoraŭ
tute ne emas eliri?” “Mi estas ja preta,” diris Karlo alridante lin, kaj pro
petolemo kaj
ĉar li
estis fortika knabo, levis sian valizon sur la ŝultron. Sed kiam li rigardis al
sia konato, kiu
iomete
svingante sian bastonon jam malproksimiĝis kun la aliaj, li rimarkis
konsternite, ke li
forgesis
sian propran pluvombrelon sube en la ŝipo. Li petis rapide la konaton, kiu ne
ŝajnis
tre ĝojigita, pri la afableco atendi momenton ĉe lia valizo, superrigardis ankoraŭ
la
situon
por revene trovi la vojon kaj urĝe foriris. Sube li trovis je sia bedaŭro
koridoron, kiu
estus
tre mallongiginta lian vojon, por la unua fojo ŝlosita, kio verŝajne rilatis
kun la elŝipiĝo de
ĉiuj
pasaĝeroj, kaj devis pene serĉi sian vojon tra senfinaj ĉambretoj, tra
mallongaj ŝtuparoj,
kiuj
ĉiam denove sekvis unu al la alia, tra konstante deviantaj koridoroj, tra
malplena ĉambro
kun
forlasita skribtablo, ĝis kiam li fakte, ĉar li estis irinta tiun vojon nur
unu- aŭ dufoje kaj
ĉiam en
iom granda societo, estis komplete vojerarinta. En sia senhelpeco kaj ĉar li
trafis sur
eĉ ne
unu homon kaj daŭre nur aŭdis super si la gratadon de la mil hompiedoj kaj
perceptis
de
malproksime kvazaŭ spireton la lastan laboradon de la jam elŝaltitaj maŝinoj,
li komencis
senkonsidere
frapadi ĉe ajna pordeto ĉe kiu li haltis dum sia erarvagado.
“Estas
ja malfermite,” oni kriis de interne, kaj Karlo malfermis la pordon kun
malŝarĝa1
suspiro.
“Kial vi frapas tiel freneze sur la pordon?” demandis virego apenaŭ rigardante
al
Karlo.
Tra ia suprafenestra luko venis malklara, supre en la ŝipo delonge foruzita
lumo en la
mizeran
kabinon, en kiu staris lito, ŝranko, seĝo kaj la viro, ĉio unu apud la alia
kvazaŭ
enstokite.
“Mi vojeraris,” diris Karlo, “mi ne rimarkis tion dum la vojaĝo, sed estas
terure
granda
ŝipo.” “Jes, jen vi pravas,” diris la viro kun iom da fiero kaj ne ĉesis
manipuli ĉe seruro
de
valizeto, kiun li premfermadis por priaŭskulti la klikon de la riglilo. “Sed
venu do enen!” plu
diris
la viro, “ne restu ekstere!” “Ĉu mi ne ĝenas?” demandis Karlo. “Aĥ, kiel vi
ĝenu!” “Ĉu vi
estas
germano?” tiel Karlo provis certiĝi, ĉar li aŭdis multon pri la danĝeroj
minacantaj la
novalvenintojn
en Ameriko precipe de Irlandanoj. “Mi estas, mi estas,” diris la viro. Karlo
hezitis
ankoraŭ. Tiam la viro neatendite prenis la pordoklinkon kaj ŝovis per la pordo,
kiun li
rapide
fermis, Karlon enen al si. “Mi ne ŝatas, se oni rigardas min el la koridoro,”
diris la viro,
ree
laborante ĉe sia valizo, “tie ĉiu preteraĉas kaj enrigardas, tion eltenu la
deka!” “Sed la
koridoro
estas ja tute malplena,” diris Karlo, kiu staris premite kontraŭ la litfosto. “Nune
jes,”
diris
la viro. “Sed temas ja pri nuno,” pensis Karlo, “kun tiu viro estas malfacile
paroli.” “Kuŝu
vin do
sur la liton, tie vi havos pli da spaco,” diris la viro. Karlo rampis iele
tiele en ĝin kaj ĉe
tio
laŭte ridis pri la unua vana provo transsvingi sin. Sed li estis apenaŭ en la
lito, li kriis: “Ho
dio, mi
forgesis ja mian valizon!” “Kie ĝi estas?” “Supre sur la ferdeko, konato gardas
lin. Kiel
li jam
nomiĝas?” Kaj li tiris el sia sekreta poŝo, kiun lia patrino aranĝis en la jaka
subŝtofo,
vizitkarton.
“Buterbaŭmo, Franco Buterbaŭmo.” “Ĉu vi tre bezonas tiun valizon?”
“Kompreneble.”
“Nu, kial vi donis ĝin al fremdulo?” “Mi forgesis mian pluvombrelon sube kaj
kuris
por preni ĝin, sed ne volis kuntreni la valizon. Poste mi krome vojeraris.” “Ĉu
vi estas
sola? Sen
akompano?” “Jes, sola.” “Eble mi tenu min al tiu viro,” trairis la kapon de
Karlo, “kie
mi jam
trovu pli bonan amikon.” “Kaj nun vi perdis ankaŭ la valizon. Pri la
pluvombrelo mi eĉ
ne
parolu.” Kaj la viro eksidis sur seĝo, kvazaŭ la afero de Karlo nun akirus ian
intereson por
li.
“Sed mi kredas, ke la valizo ankoraŭ ne estas perdita.” “Kredo beatigas,” diris
la viro kaj
forte
gratis sin en sia malhela, mallonga, densa hararo, “surŝipe ŝanĝiĝas kun la
havenoj
ankaŭ
la moroj. En Hamburgo via Buterbaŭmo eble gardus vian valizon, ĉi tie de ambaŭ
plej
verŝajne ne plu troviĝas spuro. “Do mi tuj rigardu supren,” diris Karlo kaj
ĉirkaŭrigardis
kiel
eliri. “Restu nur,” diris la viro kaj repuŝis lin per unu mano kontraŭ la
brusto, iom krude, en
la
liton. “Kial do?” kolere demandis Karlo. “Ĉar ne havas sencon,” diris la viro,
“post eta
momenteto
mi ankaŭ iros, tiam ni iru kune. Aŭ la valizo estas ŝtelita, tiam ne estas
helpo, aŭ
la viro
lasis ĝin stari, tiam ni des pli bone trovos ĝin, kiam la ŝipo estos komplete
malplena.
Same
vian pluvombrelon.” “Ĉu vi spertas pri la ŝipo?” demandis Karlo malfideme, kaj
ŝajnis al
li,
kvazaŭ la cetere konvinka ideo, ke sur la malplena ŝipo liaj aĵoj troveblas
plej bone, havus
kaŝitan
hokon. “Mi estas ja ŝiphejtiso,” diris la viro. “Vi estas ŝiphejtisto!” ĝoje
kriis Karlo,
kvazaŭ
tio superus ĉiajn atendojn kaj, apogite sur la kubuto, pli proksime rigardis la
viron.
“Ĝuste
antaŭ la ĉambro, kie mi dormis kun la Slovako, estis luko aranĝita, tra kiu
eblis vidi en
la
maŝinejon.” “Jes, ĝuste tie mi laboris,” diris la hejtisto. “Mi ĉiam
interesiĝis tiom pri la
teĥniko,”
diris Karlo, kiu restis en certa pensofluo, “kaj mi certe fariĝintus poste
inĝeniero, se
mi ne
devintus veturi al Ameriko.” “Kial vi do devis veturi?” “Aĥ lasu!” diris Karlo
kaj forĵetis la
tutan
historion per la mano. Ĉe tio li ridete alrigardis la hejtiston, kvazaŭ li
petus lian indulgon
eĉ por
la nekonfesitaĵo. “Ĝi ja havis certe ian kaŭzon,” diris la hejtisto, kaj oni ne
bone sciis,
ĉu per
tio li volis postuli la rakontadon de tiu kaŭzo aŭ ĝin rifuzi. “Nun mi povus
ankaŭ fariĝi
hejtisto,”
diris Karlo, “al miaj gepatroj estas nun tute indiferente, kio mi fariĝas.”
“Mia posteno
liberiĝas,”
diris la hejtisto, metis en la plenkonscio de tio la manojn en la
pantalonpoŝojn kaj
ĵetis
la gambojn, kiuj troviĝis en falta, ledeca, fere griza pantalono, sur la liton
por etendi ilin.
Karlo
devis ŝovi sin pli kontraŭ la vandon. “Ĉu vi forlasos la ŝipon?” “Jes ja, mi
formarŝas
hodiaŭ.”
“Kial do? Ĉu al vi ne plaĉas?” “Nu, tiaj estas la kondiĉoj, ne ĉiam decidas la
demando
ĉu plaĉas aŭ ne. Cetere vi pravas, ankaŭ ne plaĉas al mi. Verŝajne vi ne pensas
serioze
pri fariĝi hejtisto, sed ĝuste tiam oni povas fariĝi tio plej facile. Mi do
decide
malkonsilas
tion al vi. Se vi volis studi en Eŭropo, kial vi ne volas tion ĉi tie? La
amerikaj
universitatoj
estas ja nekompareble pli bonaj ol la eŭropaj.” “Estas ja eble,” diris Karlo,
“sed mi
havas
ja preskaŭ nenian monon por studi. Mi ja legis pri iu, kiu laboris tage en
magazeno kaj
studis
nokte, ĝis li fariĝis doktoro kaj mi kredas urbestro, sed por tio bezonatas
certa
persistemo,
ĉu ne? Mi timas, ke tiu mankas al mi. Krome mi tute ne estis aparte bona
lernanto,
la adiaŭo de la lernejo vere ne tre afliktis min. Kaj la lernejoj estas ĉi tie
eble
ankoraŭ
pli severaj. La anglan mi preskaŭ tute ne parolas. Kaj entute, mi kredas, ke ĉi
tie oni
havas
antaŭjuĝojn kontraŭ fremduloj.” “Ĉu tion vi ankaŭ jam spertis? Nu, des pli
bone. Tiam vi
estas
mia homo.2 Vidu, ni estas do
sur germana ŝipo, ĝi apartenas al
la
Hamburg-Amerika-Linie, kial ni ne estas nur germanoj ĉi tie? Kial la
ĉefmaŝinisto estas
rumano?
Li nomiĝas Ŝubalo. Nekredeble. Kaj tiu fihundo ĉikanas nin germanojn sur
germana
ŝipo!
Ne kredu,” - al li mankis la spiro, li svingetis per la mano - “ke mi plendas
por plendi. Mi
scias,
ke vi ne havas influon kaj estas mem povra knabo. Sed tio estas tro fia!” Kaj
li frapis
sur la
tablon plurfoje per la pugno kaj observis tiun ĉi dum li frapadis. “Mi ja
servis jam sur
tiom da
ŝipoj” - kaj li diris dudek nomojn unu post la alia kvazaŭ ili estus unu vorto,
Karlo tute
konfuziĝis
- “kaj distingiĝis, estis laŭdata, estis laboristo laŭ la gusto de miaj
ŝipestroj, mi estis
eĉ sur
la sama komercvelulo dum kelkaj jaroj” - li leviĝis, kvazaŭ tio estus la
kulmino de lia
vivo -
“kaj ĉi tie sur tiu kesto, kie ĉio estas aranĝita laŭ la ŝnuro, kie ne
postulatas sprito, ĉi tie
mi ne taŭgas,
ĉi tie mi ĉiam estas ĝenulo por la Ŝubalo, estas pigrulo, meritas esti elĵetita
kaj
ricevas
mian salajron nur pro kompato. Ĉu vi komprenas tion? Mi ne.” “Tion vi ne devas
toleri,”
diris Karlo incitite. Li estis preskaŭ perdinta la senton pri tio, ke li
troviĝis sur la necerta
planko
de ŝipo, ĉe la bordo de nekonata kontinento, tiom hejmece li fartis ĉi tie sur
la lito de la
hejtisto.
“Ĉu vi estis jam ĉe la ŝipestro? Ĉu vi jam serĉis vian rajton ĉe li?” “Aĥ iru,
prefere
foriru.
Mi ne volas vin havi ĉi tie. Vi ne aŭskultas kion mi diras kaj donas al mi
konsilojn. Kiel
mi do
iru al la ŝipestro!” Kaj laca la hejtisto residiĝis kaj metis la vizaĝon en
ambaŭ manojn.
“Pli
bonan konsilon mi ne povas doni al li,” diris Karlo al si. Kaj entute li trovis,
ke li
prefere
irintus preni sian valizon anstataŭ doni konsilojn ĉi tie, kiujn oni ja
konsideris nur
stultaj.
Kiam la patro transdonis al li la valizon por ĉiam, li ŝerce demandis: “Kiom
longe vi
havos
ĝin?”, kaj nun tiu multekosta valizo estis eble jam serioze perdita. La sola
konsolo
ankoraŭ
estis, ke la patro apenaŭ povis ekscii pri lia nuna situacio, eĉ se li
priesplorus. Nur ke
li
alvenis ĝis Novjorko, tion la ŝipestro povis ĝuste ankoraŭ diri. Karlo tamen
bedaŭris, ke li
preskaŭ
tute ne uzis la aĵojn en la valizo, malgraŭ ke li ekzemple delonge bezonis
ŝanĝi
la ĉemizon. Mi ŝparis do ĉe la maltaŭga flanko; ĝuste nun ĉe la komenco de sia
kariero,
kiam
necesos prezenti sin pure vestita, li devos aperi en malpura ĉemizo. Alie la
perdo de la
valizo
ne estus tiom ĉagrena, ĉar la kostumo, kiun li portis, estis eĉ pli bona ol tiu
en la valizo,
kiu
estis verdire nur anstataŭa kostumo, kiun la patrino ankoraŭ ĵus antaŭ la
forveturo devis
fliki.
Nun li memoris ankaŭ, ke en la valizo estis ankoraŭ peco da Verona salamo, kiun
la
patrino
aldonis kiel kromaĵon, sed de kiu li povis manĝi nur la plej malgrandan parton,
ĉar dum
la vojaĝo li estis tute senapetita kaj la supo, kiun oni disdonis en la interferdeko,
estis
por li
larĝe sufiĉa. Sed nun li ŝatus havi la kolbason ĉemane, por donaci ĝin al la
hejtisto.
Ĉar
tiajn homojn oni povas facile inklinigi por si, se oni enpoŝigas al ili ion
bagatelan, tion
Karlo
sciis ankoraŭ de sia patro, kiu per disdono de cigaroj inklinigis ĉiujn subajn
dungitojn,
kun
kiuj li komerce rilatis. Nun Karlo posedis kiel solan donaceblon nur sian
monon, kaj tiun,
se li
jam eble perdis la valizon, li en la momento ne volis tuŝi. Ree liaj pensoj
revenis al la
valizo,
kaj li povis nun vere ne kompreni, kial dum la tuta vojaĝo li gardis la valizon
tiom
atente,
ke la gardado preskaŭ sendormigis lin, se li nun tiun saman valizon tiel facile
lasis
forpreni.
Li memoris la kvin noktojn, dum kiuj li senĉese suspektis malaltan slovakon,
kiu
kuŝis
du dormlokojn maldekstre de li, ke tiu celis lian valizon. Tiu slovako nur
atendis la
momenton,
en kiu Karlo fine, trafita de malforteco, ekdormetis, por povi per longa
stango, per
kiu li
dumtage ĉiam ludis aŭ sin ekzercis, transtiri la valizon al si. Dumtage tiu
slovako
aspektis
sufiĉe senkulpa, sed apenaŭ venis la nokto, li de tempo al tempo leviĝis de sia
kuŝejo
kaj rigardis malĝoje al la valizo de Karlo. Tion Karlo povis tute klare
rimarki, ĉar ĉiam
ie kaj
tie iu kun la maltrankvileco de elmigranto faris lumeton, kvankam tio estis
malpermesita
laŭ la ŝipregularo, kaj provis deĉifri nekompreneblajn prospektojn de la
elmigro-agentejoj.
Se tia lumo estis proksima, tiam Karlo povis iomete endormiĝi, sed se ĝi
estis
malproksima aŭ se regis mallumo, tiam li devis teni la okulojn malfermitaj. Tiu
fortostreĉo
estis lin sufiĉe elĉerpinta, kaj nun ĝi estis eble tute vana. Tiu Buterbaŭmo,
se li
trafus
lin iam ie!
En
tiu momento eksonis ekstere en granda malproksimeco en la ĝisnunan kompletan
silenton
etaj mallongaj frapoj kvazaŭ de infanpiedoj, ili proksimiĝis sonante pli forte
kaj nun ĝi
estis
trankvila marŝo de viroj. Ili paŝis evidente, kiel estis komprenebla en tiu
mallarĝa
koridoro,
unuvice, oni aŭdis tintadon kvazaŭ de armiloj. Karlo, kiu jam
estis etendiĝonta en
la lito
al dormo liberigita de ĉiaj zorgoj pri valizo kaj slovako, time eksaltis kaj
alpuŝis la
hejtiston
por atentigi lin fine, ĉar la plotono ŝajnis per sia pinto ĵus atingi la
pordon. “Tio
estas
la ŝiporkestro,” diris la hejtisto, “tiuj ludis supre kaj nun iras por enpaki.
Nun ĉio estas
preta
kaj ni povas iri. Venu!” Li prenis Karlon ĉe la mano, en la lasta momento
ankoraŭ
devandigis
bildon de dipatrino pendinta super la lito, ŝtopis ĝin en sian brustopoŝon,
ekprenis
sian
valizon kaj urĝe forlasis kun Karlo la kabinon.
“Nun
mi iras en la oficejon kaj diros al la moŝtoj mian opinion. Ne plu ĉeestas
pasaĝero,
oni ne devas reteni sin.” Tion la hejtisto ripetis refoje kaj volis dum la
irado per
flankenpuŝo
de la piedo distreti raton kiu krucis la vojon, sed ĝin nur pli rapide enpuŝis
en la
truon,
kiun ĝi atingis ankoraŭ ĝustatempe. Li estis entute malrapida en siaj movoj,
ĉar
kvankam
li havis longajn gambojn, ili tamen estis tro pezaj.
Ili
trairis parton de la kuirejo, kie kelkaj knabinoj en malpuraj antaŭtukoj - ili
priverŝis ilin
intence
- purigis manĝilarojn en grandaj ujoj. La hejtisto vokis al si certan Linan,
metis la
brakon
ĉirkaŭ ŝia kokso kaj kunprenis ŝin, kiu ĉiam kokete premis sin kontraŭ lian
brakon,
dum
peco da vojo. “Venos nun la pago, ĉu vi volas veni kun mi?” demandis li. “Kial
mi penu,
prefere
alportu la monon al mi,” respondis ŝi, glitis tra lia brako kaj forkuris. “Kie
vi kaptis tiun
belan
knabon?” ŝi ankoraŭ kriis, sed ne plu volis respondon. Oni aŭdis la ridon de
ĉiuj
knabinoj,
kiuj estis interrompintaj sian laboron.
Sed
ili pluiris kaj venis al pordo, kiu supre havis malgrandan frontonon
portatan de etaj
orumitaj
kariatidoj. Por ŝipekipaĵo tio aspektis sufiĉe malŝpara. Karlo
estis, kiel li rimarkis,
neniam
veninta en tiun regionon, kiu verŝajne dum la vojaĝo estis rezervita por la
pasaĝeroj
de la
unua kaj dua klasoj, dum oni nun antaŭ la granda ŝippurigado estis elhinĝiginta la
separajn
pordojn. Ili fakte ankaŭ jam estis renkontintaj kelkajn virojn, kiuj portis
balailojn
surŝultre
kaj salutis la hejtiston. Karlo miris pri la granda aktiveco7; en sia
interferdeko li ja ne
multe vidintis
pri tio. Laŭlonge de la koridoro etendiĝis ankaŭ dratoj de elektraj kondukiloj,
kaj
tintileton
oni aŭdis senĉese.
La
hejtisto frapis respektoplene ĉe la pordo kaj invitis, kiam oni vokis “eniru”,
Karlon per
manmovo,
eniri sen timo. Tiu ja ankaŭ eniris, sed restis ĉe la pordo. Antaŭ la tri
fenestroj de
la
ĉambro li vidis la ondojn de la maro, kaj rigarde al ilia gaja moviĝo batis lia
koro, kvazaŭ li
ne
estus vidinta la maron senĉese dum kvin tagoj. Grandaj ŝipoj reciproke
interkrucis siajn
vojojn
kaj nur tiom cedis al la ondobatado, kiom tion permesis ilia pezeco. Kiam oni
malgrandigis
la okulojn, tiuj ŝipoj ŝajnis ŝanceliĝi pro pura pezeco. Sur siaj mastoj ili
portis
mallarĝajn,
sed longajn flagojn, kiuj ja estis streĉataj dum la veturado, sed tamen ankoraŭ
baraktis.
Verŝajne ekde militŝipoj eksonis salutpafoj, la kanontuboj de tia ne tro
malproksime
preterveturanta
ŝipo, brilantaj en la reflektado de siaj ŝtalmanteloj, estis kvazaŭ dorlotataj
de
la
sekura, glata kaj tamen ne horizonta veturado. La malgrandajn ŝipetojn kaj
boatojn eblis
observi,
almenaŭ de la pordo, nur en malproksimo, kiel ili are enveturis en la spacojn
inter la
grandaj
ŝipoj. Sed malantaŭ ĉio staris Novjorko kaj rigardis Karlon per la centmil
fenestroj de
siaj
nubskrapuloj. Certe, en ĉi tiu ĉambro oni sciis, kie oni estas.
Ĉe
ronda tablo sidis tri sinjoroj, ŝipoficiro en blua ŝipuniformo, la du aliaj
oficistoj de la
havenadministrejo,
en nigraj, usonaj uniformoj. Sur la tablo kuŝis altstake diversaj
dokumentoj,
kiujn la oficiro unue supraĵe tralegis kun la plumo enmane, por ilin poste doni
al
la du
aliaj, kiuj jen legis, jen resume kopiis, jen enmetis en siajn
tekojn, se ne ĝuste tiu, kiu preskaŭ
senĉese
faris brueton per la dentoj, diktis ion al sia kolego en protokolon.
Ĉe
la fenestro sidis ĉe skribtablo, kun la dorso turnita al la pordo, iom
malgranda
sinjoro,
kiu manipulis grandajn libregojn, kiuj estis vicigitaj antaŭ li sur fortika
librobreto en
kapalteco.
Apud li staris malfermita, almenaŭ unuavide malplena kaso.
La
dua fenestro estis malplena kaj donis la plej bonan elrigardon. Sed proksime de
la
tria
staris du sinjoroj en duonlaŭta interparolado. La unua apogis sin apud la
fenestro, portis
ankaŭ
la ŝipuniformon kaj ludis per la tenilo de la spado. Tiu kun kiu li parolis,
estis turnita al
la
fenestro kaj jen kaj jen malkovris per movo parton de la ordenvico sur la
brusto de la alia.
Li
estis civile vestita kaj havis maldikan bambubastoneton, kiu, ĉar li fikse
tenis ambaŭ
manojn
ĉe la koksoj, ankaŭ destaris kiel ponardo.
Karlo
ne havis multe da tempo por ĉion rigardi, ĉar baldaŭ alpaŝis ilin servisto kaj
demandis
la hejtiston per rigardo, kvazaŭ tiu ne troviĝus ĉi tie en la ĝusta loko, kion
li do
deziras.
La hejtisto respondis, tiom mallaŭte kiel li estis demandita, ke li volas
paroli kun la
sinjoro
ĉefkasisto. La servisto siavice rifuzis per manmovo tiun peton, sed tamen paŝis
piedpinte,
evitante la rondan tablon per granda cirklo, al la sinjoro kun la libregoj. Tiu
sinjoro -
tion
oni klare vidis - vere rigidiĝis pro la vortoj de la servisto, sed fine
returnis sin al la viro,
kiu
deziris kun li paroli, kaj poste gestumis, severe repuŝante, kontraŭ la
hejtisto kaj pro
sekureco
ankaŭ kontraŭ la servisto. La servisto post tio revenis la la hejtisto kaj
diris en tono,
kvazaŭ
li konfidus ion al li: “For el la ĉambro, tuj!”
La
hejtisto post tiu respondo rigardis suben al Karlo, kvazaŭ tiu estus lia koro,
al kiu li
mute
plendus sian aflikton. Sen plua pripenso Karlo sin deŝiris, kuris oblikve tra
la ĉambro, ke
li eĉ
iomete tuŝis la seĝon de la oficiro; la servisto kuris klinite kun malfermitaj
brakoj pretaj
por
ĉirkaŭpreni, kvazaŭ li ĉasus fiinsekton, sed Karlo estis la unua ĉe la tablo de
la ĉefkasisto,
kie li
firme tenis sin, kaze ke la servisto provus lin fortiri.
Kompreneble
la tuta ĉambro tuj vigliĝis. La ŝipoficiro ĉe la tablo eksaltintis, la sinjoroj
de la
havenadministrejo rigardis trankvile, sed atente, la du sinjroj ĉefenestraj
estis paŝintaj
unu
apud la alia, la servisto, kiu kredis, ke tie, kie eĉ la grandaj sinjoroj jam
ekinteresiĝis, li ne
plu
estas bezona, retropaŝis. La hejtisto ĉe la pordo atendis streĉe la momenton,
ĝis kiam lia
helpo
fariĝos bezona. Fine la ĉefkasisto faris en sia apogseĝo grandan turniĝon
dekstren.
Karlo
elfosis el sia sekreta poŝo, kiun malkaŝi al la rigardoj de tiuj homoj li ne
hezitis,
sian
pasporton, kiun li anstataŭ plia klarigo surtabligis malfermita. La ĉefkasisto
ŝajnis
konsideri
tiun pasporton flankaĵo, ĉar per du fingroj li flankenpafis ĝin, post kio
Karlo, kvazaŭ
tiu
formalaĵo estus kontentige plenumita, reenpoŝigis la pasporton.
“Mi
permesas al mi diri,” li poste komencis, “ke miaopinie al la hejtisto okazis
maljustaĵo.
Ĉi tie ekzistas certa Ŝubalo, kiu ĉikanas lin. Li mem servis jam sur multaj
ŝipoj,
kiujn
li ĉiujn povas nomi al vi, je plena kontentigo, estas laborema, bone rilatas al
sia laboro,
kaj
vere ne kompreneblas, kial li ĝuste sur tiu ĉi ŝipo, kie la servo ja ne estas
supermezure
malfacila,
kiom ekzemple sur komercveluloj, malbone kondutus. Povas do esti nur kalumnio,
kiu
malhelpas lian karieron kaj malebligas liajn laŭdojn, kiuj alie certe ne mankus
al li. Mi diris
nur la
ĝeneralan flankon de tiu afero, siajn apartajn plendojn li mem formulos al vi.”
Per tiu
parolado
Karlo turnis sin al ĉiuj sinjoroj, ĉar efektive ĉiuj aŭskultis kaj ŝajnis multe
pli
verŝajne,
ke inter ĉiuj kune troviĝas justulo, ol ke tiu justulo estu ĝuste la
ĉefkasisto. Pro ruzo
li
krome prisilentis, ke li konis la hejtiston nur tiom mallongan tempon. Cetere
li parolintus eĉ
multe
pli bone, se li ne estus konfuzita de la ruĝa vizaĝo de la sinjoro kun la
bambubastoneto,
kiun li
el sia nuna starpunkto vidis unuafoje.
“Ĉio
estas ĝusta, vorto post vorto,” diris la hejtisto, antaŭ ol iu demandis lin, eĉ
antaŭ ol
oni
rigardis al li. Tiu trohasteco de la hejtisto estintus grava eraro, se la
sinjoro kun la
ordenoj,
kiu, kiel Karlo nun ekkomprenis, ĉiukaze estis la ŝipestro, evidente jam en si
mem ne
decidis aŭskulti la hejtiston. Nome li etendis la manon kaj kriis al la
hejtisto: “Venu ĉi tien!”
per
voĉo, firma por frapi sur ĝin per martelo. Nun ĉio dependis de la konduto de la
hejtisto,
ĉar pri
la justeco de lia afero Karlo ne dubis.
Bonŝance
montriĝis ĉe tiu okazo, ke la hejtisto jam multon spertis tra la mondo. Kun
modela
trankvilo li elprenis el sia valizeto per la unua preno paketon da paperoj same
kiel
notlibron,
kun tio iris, kvazaŭ memkompreneble kun totala malatento pri la ĉefkasisto, al
la
ŝipestro
kaj etendis sur la fenestrobreto siajn pruvilojn. La ĉefkasisto ne povis alie
ol mem
almovi
sin. “La viro estas konata grumblulo,” li diris klarige, “li estas pli en la
kasejo ol en la
maŝinejo.
Li tute frenezigis Ŝubalon, tiun trankvilan homon. Jen aŭskultu!” li direktis
sin al la
hejtisto,
“vi vere troigas vian trudiĝemon. Kiom ofte oni jam elĵetis vin el la
pagoĉambroj, kion
vi ja
meritas pro viaj postuloj tute, komplete kaj senescepte malpravigitaj! Kiom
ofte de tie vi
kuris
en la ĉefkasejon! Kiom ofte oni diris al vi bonintence, ke Ŝubalo estas via
rekta
superulo,
kun kiu sole traktu vi kiel lia subulo! Kaj nun vi eĉ venas ĉi tien, kiam la
ŝipestro
ĉeestas,
ĉu vi ne hontas ĝeni eĉ lin, sed havas eĉ la impertinecon kunpreni kiel
parkerintan
proparolanton tiun etulon, kiun cetere mi vidas la unuan fojon sur la ŝipo!”
Karlo
perforte retenis sin antaŭsalti. Sed jam aŭdiĝis la ŝipestro, kiu diris: “Ni do
aŭskultu
la viron. Tiu Ŝubalo kun la tempo sen tio laŭ mi fariĝas tro sendependa, sed
per tio
mi ne
intencas diri ion favore al vi.” La lasto celis la hejtiston, estis ja nature,
ke li ne povis tuj
pledi
por li, sed ĉio ŝajnis sur la bona vojo. La hejtisto komencis siajn klarigojn
kaj tuj
komence
superis sin mem titolante tiun Ŝubalon per “sinjoro”. Kiom ĝojis Karlo ĉe la
forlasita
skribtablo
de la ĉefkasisto, kie li ree kaj ree premis leterpesilon pro pura plezuro. -
Sinjoro
Ŝubalo
estas maljusta! Sinjoro Ŝubalo favoras la eksterlandanojn! Sinjoro Ŝubalo
forigis la
hejtiston
el la maŝinejo kaj igis lin purigi necesejojn, kio do tute ne estas tasko de
hejtisto! -
Iufoje
eĉ la laboremo de sinjoro Ŝubalo estis pridubata, kiu laŭ tio estis pli ŝajna
ol reala. Ĉe
tiu
momento Karlo algapis la ŝipestron per sia tuta forto, subtene, kvazaŭ li estus
lia kolego,
por ke
li ne lasu sin malfavore impresi per la iom mallerta esprimmaniero de la
hejtisto. Oni ja
ne
eksciis ion esencan per la multa parolado, kaj eĉ se la ŝipestro ankoraŭ
rigardis antaŭ si,
en la
okuloj la decido, ĉifoje aŭskulti la hejtiston ĝisfine, tamen la aliaj sinjoroj
senpacienciĝis,
kaj la
voĉo de la hejtisto baldaŭ ne plu regis absolute en la ĉambro, kio kaŭzis
multon por
timi. Unue la civile vestita sinjoro ekagigis sian bambubastoneton kaj
frapis, eĉ se nur
mallaŭte,
sur la pargeton. La aliaj sinjoroj kompreneble alrigardis de tempo al tempo, la
sinjoroj
de la havenadministrejo, kiuj evidente estis urĝataj, reprenis la dosierojn kaj
komencis
ilin
trarigardi, kvankam ankoraŭ iom distrite, la ŝipoficiro
re-alproksimiĝis al sia tablo, kaj la
ĉefkasisto,
kiu kredis la ludon gajninta, profunde suspiris pro ironio. Kontraŭ la ĝenerala
ekdistriĝo
ŝajnis gardata nur la servisto, kiu kunsentis parton de la suferoj de la
malriĉulo
submetita
al la granduloj kaj kiu serioze kapjesis al Karlo, kvazaŭ li volus per tio ion
klarigi.
Intertempe
antaŭ la fenestro la havena vivo pluis; plata ŝarĝoŝipo kun monto da bareloj,
kiuj
devis esti mire bone stivitaj, ke ili ne ekruliĝis, preterpasis kaj estigis en
la ĉambro
preskaŭ
mallumon; malgrandaj motorboatoj, kiujn Karlo nun, se li havintus tempon,
povintus
precize
rigardi, laŭ la manaj puŝmovoj de viro staranta ĉe la stirilo tutrekte
antaŭensusuris;
strangaj
naĝkorpoj ie kaj tie elmergiĝis memstare el la senripoza akvo, estis tuj
reinunditaj
kaj
malaperis antaý la mirigita rigardo; boatoj de la vaporŝipegoj estis
antaŭenremataj de
varmege16 laborantaj maristoj
kaj estis plenaj je pasaĝeroj sidantaj en ili tiel, kiel oni estis ilin
enpremitaj,
senmove kaj atendoplenaj, kvankam iuj ne povis sin deteni turni la kapojn al la
ŝanĝiĝantaj
scenoj. Moviĝado senfina, maltrankvilo transigata de la maltrankvila elemento
al
la
senhelpaj homoj kaj iliaj faroj!
Sed
ĉio urĝis, admonis al klareco, al tute preciza prezentado, sed kion faris la
hejtisto?
Li jes
ja enŝvitiĝis parolante, la paperojn sur la fenestro li jam delonge ne plu
povis teni per
siaj
tremantaj manoj; el ĉiuj ĉieldirektoj alfluis al li plendoj pri Ŝubalo, el kiuj
liaopinie ĉiu sola
sufiĉus
por komplete enterigi tiun Ŝubalon, sed kion li povis elmontri al la ŝipestro,
tio estis
nur
kompatinda interkirlado de ĉiuj samtempe. Jam delonge la sinjoro kun la
bambubastoneto
mallaŭte
fajfadis direkte al la plafono, la sinjoroj de la havenadministrejo jam tenis
la oficiron
ĉe sia
tablo kaj ne aspektis kvazaŭ ili iam redelasos lin, la ĉefkasisto estis videble
nur pro la
trankvilo
de la ŝipestro retenata de drasta interveno, la servisto atendis en
atentu-pozicio
ĉiumomentan
ordonon de la ŝipestro rilatan al la hejtisto.
Jen
Karlo ne povis resti senfara. Do li malrapide iris al la grupo kaj irante
cerbumis des
pli
rapide, kiel li povu plej eble lerte ataki la aferon. Estis vere plej urĝe, nur
iomete plu, kaj ili
povis
tre bone ambaŭ esti elĵetataj el la oficejo. La ŝipestro povis ja esti bona
homo kaj krome
ĝuste
nun, kiel ŝajnis al Karlo, havi ian apartan kaŭzon por montri sin justa
superulo, sed fine
li ne
estis instrumento, kiun oni povis ludi laŭplaĉe - kaj ĝuste tia traktis lin la
hejtisto,
kvankam
el la profundo de sia senlime indignita interno.
Karlo
do diris al la hejtisto: “Vi devas rakonti tion pli simple, pli klare, la
sinjoro ŝipestro
ne
povas ĝin aprezi, tiel kiel vi rakontas ĝin al li. Ja ĉu li konas ĉiujn
maŝinistojn kaj komizojn
laŭnome
aŭ eĉ laŭ la baptonomo, ke li, kiam vi nur elparolas tian nomon, tuj povu scii,
pri kiu
temas?
Ordigu nur viajn plendojn, diru la plej gravan unue kaj laŭ malgraviĝanta senco
la aliajn, eble
tiam
tute ne plu necesas eĉ mencii la aliajn. Al mi vi tion ja ĉiam tiel klare
prezentis!” Se oni
povas
ŝteli valizojn en Ameriko, oni povas ie kaj tie ankaŭ mensogi, pensis Karlo
senkulpiĝe.
Sed ke
tio nur estu helpa! Ĉu ankaŭ ne estis jam tro malfrue? Laj hejtisto ja
interromis
sin tuj, kiam li aŭdis la konatan voĉon, sed per siaj okuloj, tute kovritaj de
larmoj de
ofendita
virodigno, de la teruraj rememoroj, de la ekstrema nuna mizero, li eĉ ne plu
povis
bone
rekoni Karlon. Kiel li nun - Karlo tion certe komprenis mute antaŭ la nun muta
viro - kiel
li nun
subite ŝanĝu sian parolmanieron, ĉar ŝajnis do al li, kvazaŭ li estus jam
prezentinta ĉion
direndan
sen la plej eta aprezo kaj kvazaŭ li aliflanke dirintus ankoraŭ nenion kaj nun
do ne
povus
trudi al la sinjoroj ĉion ree aŭskulti. Kaj en tia momento venas ankaŭ Karlo,
lia ununura
apogo,
volas doni al li bonajn konsilojn, sed anstataŭe nur montras al li, ke ĉio
estas perdita.
“Ke mi
estu veninta pli frue, anstataŭ rigardi tra la fenestro,” diris al si Karlo,
mallevis
antaŭ
la hejtisto la vizaĝon kaj frapis la manojn kontraŭ la pantalon-kunkudro, kiel
signo de la
fino de
ĉia espero.
Sed
la hejtisto miskomprenis tion, eble flaris en Karlo iajn sekretajn riproĉojn
kontraŭ
si,17 kaj en la bona
intenco montri al li iliajn malpravecon, li komencis nun kiel kronado de siaj
faroj
disputi kun Karlo. Nun, kiam la sinjoroj ĉe la ronda tablo jam delonge indignis
pro la
senutila
bruo ĝenanta iliajn gravajn laborojn, kiam la ĉefkasisto jam ne plu komprenis
la
paciencon
de la ŝipestro kaj emis al tuja eksplodo, kiam la servisto, ree jam tute en la
sfero
de siaj
sinjoroj, ĵetis al la hejtisto sovaĝajn rigardojn, kaj kiam fine la sinjoro kun
la
bambubastoneto,
kiun eĉ la ŝipestro de tempo al tempo amikece alrigardis, jam tute apatia
koncerne
la hejtiston, ja eĉ naŭzata de li, eltiris etan notlibron kaj, okupite evidente
de tute
aliaj
aferoj, migrigis la okulojn inter la notlibro kaj Karlo.
“Mi
ja scias, mi ja scias,” diris Karlo, kiu penis deturni la torenton de la
hejtisto direktita
kontraŭ
li18, sed kiu tamen tra
la tuta disputo havis ankoraŭ amikan rideton por la hejtisto, “vi
pravas,
vi pravas, mi neniam dubis pri tio.” Volonte, pro timo al batoj, li tenintus
liajn
gestumantajn
manojn, tamen pli volonte li premintus lin en angulon por flustri al li kelkajn
mallaŭtajn
trankviligajn vortojn, kiujn neniu alia devus aŭdi. Sed la hejtisto estis tute
furioza.
Karlo
nun eĉ ekĉerpis ian konsolon el la ideo, ke la hejtisto en la plej ekstrema
kazo kapablis,
per la
forto de sia malespero, superforti ĉiujn ĉeestantajn sep virojn. Tamen kuŝis
sur la
skribtablo,
kiel rigardo tien sciigis, surmetaĵo kun multe tro da prembutonoj de la elektra
kondukilo;
kaj mano, simple premanta sur ilin, povis ribeligi la tutan ŝipon kun ĉiuj ĝiaj
malamikaj
homoj.
Tiam
la tiom neinteresita sinjoro kun la bambubastoneto alpaŝis Karlon kaj demandis,
ne tro
laŭte, sed klare super ĉia kriado de la hejtisto: “Kiel vi do nomiĝas?” En tiu
momento,
kvazaŭ
iu malantaŭ la pordo atendintus tiun eldiron de la sinjoro, oni frapis. La
servisto
rigardis
al la ŝipestro, tiu kapjesis. Pro tio la servisto iris al la pordo kaj
malfermis ĝin. Ekstere
staris
en malnova imperiestra jako viro de mezaj proporcioj, laŭ sia aspekto ne ĝuste
taŭga
por la
laboro ĉe la maŝinoj, kaj tamen estis - Ŝubalo. Se Karlo tion ne estus
ekkoninta ĉe ĉies
okuloj
esprimantaj certan kontentiĝon, de kiu eĉ la ŝipestro ne estis libera, li
devintus vidi ĝin
kun
ŝoko per vido al la hejtisto, kiu streĉis la brakojn kaj tiom pugnis la manojn,
kvazaŭ tiu
pugnigo
estus la plej grava de li, al kiu li estus preta oferi ĉiom da vivo kiom li
havis. Tie nun
kuŝis
ĉia lia forto, ankaŭ tiu, kiu entute tenis lin stara.
Kaj
jen do la malamiko, libera kaj freŝa kaj feste vestita, sub la brakoj komercan
libron,
verŝajne
la pagolistojn kaj la laborlegitimilojn de la hejtisto, kaj, per la senĝena koncedo,
ke li volis konstati antaŭ ĉio la etoson ĉe ĉiu unuopulo, rigardis en ĉies
okulojn laŭvice. La
sep ja
estis jam ĉiuj liaj amikoj, ĉar se la ŝipestro antaŭe havis - aŭ eble nur
pretekstis -
certajn
rezervojn kontraŭ li, post la ĉagreno, kiun la hejtisto faris al li, verŝajne
li ne plu trovis
ion eĉ
ajnan riproĉindan ĉe Ŝubalo. Kontraŭ viron kiel la hejtiston oni ne povis
sufiĉe severe
procedi;
se io estis riproĉebla al Ŝubalo, tiam la fakto, ke li dum la tuta tempo ne
kapablis
rompi
la obstinecon de la hejtisto ĝis tiom, ke tiu hodiaŭ eĉ kuraĝis aperi antaŭ la
ŝipestro.
Nu, oni
povis ja eble ankoraŭ konjekti, ke la konfronto de la hejtisto kaj Ŝubalo ne
maltrafos
la efikon endan antaŭ pli alta forumo eĉ antaŭ la homoj, ĉar se Ŝubalo certe
kapablis
bone hipokriti, tio ne signifis, ke li povis tion sukcese daŭrigi ĝis la fino.
Eta ekfulmo
de lia
malboneco sufiĉus por vidigi ĝin al la sinjoroj, pri tio jam zorgu Karlo. Li do
preterpase
jam
konis la sagacon, la preferojn, la kapricojn de la unuopaj sinjoroj, kaj el tiu
vidpunkto la
tempo
ĉi tie pasigita ne estis perdita. Se nur la hejtisto fartus pli bone sur sia
loko, sed tiu
ŝajnis
komplete batalsenpova. Se oni tenus al li tiun Ŝubalon, li certe povus dispugni
ties
malamatan
kranion. Sed jam iri al li la kelkajn paŝojn, li ŝajnis apenaŭ kapabla. Kial
Karlo ne
estis
antaŭvidinta la tiom facile antaŭvideblan, ke Ŝubalo fine devis veni, se ne
proprainiciate,
tiam do
vokite de la ŝipestro. Kial li dum la vojo ĉi tien ne estis priparolinta kun la
hejtisto
precizan
strategion anstataŭ, kiel ili reale faris, ĥaose nepreparite eniri simple tie,
kie
troviĝis
pordo? Ĉu la hejtisto entute ankoraŭ povis paroli, diri jes kaj ne, kiel
necesus en kruca
pridemandado,
kiun oni povis atendi tamen nur en la plej favora kazo? Li staris tie, kun
disaj
kruroj,
malcertaj genuoj, la kapo iom levita, kal la aero trafikis tra la malfermita
buŝo kvazaŭ
interne
ne plu ekzistus pulmoj por konsumi ĝin.
Male,
Karlo sentis sin tiom forta kaj sagaca, kiom li hejme eble neniam estis. Ke
liaj
gepatroj
povu vidi lin, kiel li en fremda lando, antaŭ respektataj personoj defendis la
bonon
kaj, se
li ankoraŭ ne atingis la venkon, li tamen pretigis sin al la lasta konkero! Ĉu
ili korektus
sian
opinion pri li? Lin sidigus inter si kaj laŭdus lin? Unu fojon lin rigardus,
unu fojon en la
okulojn
al ili tiom sindonemajn? Malcertaj demandoj kaj la plej maltaŭga momento por
starigi
ilin!
“Mi
venas, ĉar mi kredas, ke la hejtisto akuzas min pro iaj malhonestaĵoj. Knabino
de la
kuirejo
diris al mi, ke ŝi vidis lin survoje al ĉi tie. Sinjoro ŝipestro kaj vi ĉiuj,
sinjoroj, mi estas
preta
refuti ĉian akuzon pere de miaj skriboj kaj, se necese, per eldiroj de
senantaŭjuĝaj
atestantoj
neinfluitaj, kiuj staras antaŭ la pordo.” Tiel parolis Ŝubalo. Tio estis ja la
klara
parolado
de viro, kaj laŭ la mienŝanĝoj de la aŭskultantoj oni povintus kredi, ke ili
reaŭdas
unuafoje
post longa temo homajn sonojn. Ili ja ne rimarkis, ke eĉ tiu bela parolado
havis
truojn.
Kial la unua prifakta vorto, kiu venis en lian kapon, estis “malhonestaĵoj”? Ĉu
la akuzo
eble
devintus komenci ĉi tie anstataŭ ĉe liaj naciaj antaŭjuĝoj? Knabino el la
kuirejo vidis la
hejtiston
survoje al la oficejo, kaj Ŝubalo tuj komprenis? Ĉu ne akrigis lian sagacon la
kulpokonscio?
Kaj atestantojn li tuj venigis kun si kaj krome nomis ilin senantaŭjuĝaj kaj
neinfluitaj?
Friponaĵo, nenio ol friponaĵo! Kaj la sinjoroj toleris tion kaj rekonis ĝin eĉ
kiel ĝusta
konduto?
Kial li lasis forpasi sendube tre multan tempon inter la indiko de la
kuirej-knabino kaj
sia
alveno ĉi tie? Do por neniu alia celo ol ke la hejtisto lacigu la sinjorojn
tiom, ke ili iom post
iom
perdu sian klaran juĝkapablon, kiun Ŝubalo devis timi antaŭ ĉio. Ĉu li, kiu
staris certe
jam
longe antaŭ la pordo, ne frapis nur en la momento, kiam pro la flanka demando
de la
sinjoro
li rajtis esperi, ke la hejtisto estas likvidita?
Ĉio
estis klara kaj ja ankaŭ de Ŝubalo kontraŭvole estis tiel prezentita, sed al la
sinjoroj
oni
devis ĝin montri alie, ankoraŭ pli palpeble. Ili bezonis
skuadon. Do, Karlo, rapide, uzu
nun
almenaŭ la tempon, antaŭ ol la atestantoj aperas kaj ĉion inundas!
Sed
ĵus la ŝipestro faris ĉesigan mansignon al Ŝubalo, kiu sekve de tio tuj - ĉar
lia
afero
ŝajnis prokrastita por momento - flankenpaŝis kaj kun la servisto, kiu estis
tuj aliĝinta al
li,
komencis mallaŭtan konversacion, ĉe kiu ne mankis flankrigardoj al la hejtisto
kaj Karlo
samkiel
plej konvinkitaj manmovoj. Ŝubalo ŝajnis tiel ekzerci sian venontan grandan
paroladon.
“Ĉu
vi ne volis ion demandi al la juna homo, sinjoro Jakobo?” diris la ŝipestro dum
ĝenerala
silento al la sinjoro kun la bambubastoneto.
“Ja
certe,” respondis tiu, dankante per kliniĝeto pro la atento. Kaj poste ree
demandis
al
Karlo: “Kiel vi do nomiĝas?”
Karlo,
kiu kredis, ke estus en la intereso de la granda ĉefa afero, se tiu incidenco
de la
obstina
demandanto estus rapide finita, respondis mallonge, sen, kiel estis lia kutimo,
prezenti
sin per montro de sia pasporto, kiun li unue devintus serĉi: “Karlo Rosmano”.
“Sed”,
diris la per Jakobo alparolita kaj retropaŝis unue preskaŭ nekredeme ridetante.
Ankaŭ
la ŝipestro, la ĉefkasisto, la ŝipoficiro, ja eĉ la servisto montris klare
supermezuran
ekmiron
pro la nomo de Karlo. Nur la sinjoroj de la havenadministrejo kaj Ŝubalo
kondutis
indiferente.
“Sed”,
ripetis sinjoro Jakobo kaj alpaŝis Karlon per iom rigidaj paŝoj, “tiam mi estas
ja
via
onklo Jakobo kaj vi estas mia kara nevo. Mi do antaŭsentis tion la tutan
tempon!” li diris
direkte
al la ŝipestro, antaŭ ol brakumi kaj kisi Karlon, kiu lasis ĉion okazi mute.
“Kiel
Vi nomiĝas?” demandis Karlo, post kiam li sentis sin maltenata, certe tre
ĝentile,
sed
absolute senemocie kaj klopodis pritaksi la ontajn sekvojn de tiu nova okazaĵo
por la
hejtisto.
Provizore nenio indikis, ke Ŝubalo povis profiti el tiu afero.
“Komprenu
do, junulo, vian bonŝancon”, diris la ŝipestro, kiu per la demando de Karlo
kredis
lezita la personan dignon de sinjoro Jakobo, kiu estis turninta sin al la
fenestro,
evidente
por ne devige montri al la aliaj sian ekscititan vizaĝon, kiun li krome tuŝetis
per
poŝtuko.
“Estas senatoro Edvardo Jakobo, kiu konatigis sin al vi kiel via onklo. Nun
atendas
vin, ja certe tute kontraŭ viaj ĝisnunaj atendoj, brila kariero. Provu tion
kompreni tiom
bone
kiom eblas en la unua momento, kaj regu vin!”
“Estas
vere, ke mi havas onklon en Ameriko”, diris Karlo direkte al la ŝipestro, “sed
se
mi bone
komprenis, Jakobo estas nur la familia nomo de la sinjoro senatoro.”
“Tiel
estas”, diris la ŝipestro atendoplene21.
“Nu,
sed mia onklo Jakobo, kiu estas la frato de mia patrino, nomiĝas Jakobo per sia
baptonomo,
dum lia familia nomo devus esti sama kiel tiu de mia patrino, kiu naskiĝe estis
Bendelmajro.”
“Sinjoroj!”
kriis la senatoro, kiu de sia ripozposteno ĉefenestra vigle revenis, kun rilato
al la
klarigo de Karlo. Ĉiuj, escepte de la havenoficistoj, ekridegis, iuj kvazaŭ
kortuŝitaj, aliaj
nepenetreble.
“Tiom
ridige ja tute ne estis, kion mi diris”, pensis Karlo.
“Sinjoroj”,
ripetis la senatoro, vi partoprenas kontraŭ mia volo kaj kontraŭ via volo ĉe
eta
familisceno22, kaj pro tio mi ne
povas alie ol doni al vi klarigon, ĉar, kiel mi kredas, nur la
sinjoro
ŝipestro - tiu mencio sekvigis reciprokan kliniĝon - estas komplete informita.”
“Nun
mi devas vere atenti pri ĉiu vorto”, diris Karlo al si kaj ĝojis rimarkante ĉe
flanka
rigardo,
ke en la figuron de la hejtisto la vivo ekrevenis.
“Mi
vivas dum la tutaj longaj jaroj de mia usona restado - la vorto restado tamen
malbone
taŭgas por usona civitano, kiu mi estas tutanime - dum ĉiuj ĉi longaj jaroj do
mi vivas
komplete
dise de miaj eŭropaj parencoj, pro kialoj, kiuj unue ne konvenas ĉi tie kaj
kiujn
rakonti
due min vere tro emociigus. Mi eĉ timas la momenton, en kiu mi eble estos
devigata
rakonti
ilin al mia kara nevo, ĉe kio bedaŭrinde ne eblus eviti klaran vorton pri liaj
gepatroj kaj ilia
anaro23.”
“Tiu
estas mia onklo, nenia dubo”, diris al si Karlo kaj aŭskultis, “verŝajne li
ŝanĝigis sian
nomon.”
“Mi
kara nevo estas nun de siaj gepatroj - ni diru nur la vorton, kiu vere nomas la
aferon
- simple malaperigita, kiel oni ĵetas katon antaŭ la pordon, kiam ĝi ĝenas. Mi
tute ne
volas
belŝajnigi kion faris mia nevo, pro kio li estis tiom punata, sed lia kulpo
estas tia, ke la
simpla
ago nomi ĝin jam entenas sufiĉan senkulpigon.”
“Tio
sonas bone”, pensis Karlo, “sed mi ne volas, ke li rakontu ĝin al ĉiuj. Cetere
li ja
ankaŭ
ne povas scii ĝin. De kie do?”
“Li
nome”, daŭrigis la onklo kaj apogis sin per etaj kliniĝoj sur la
bambubastoneton
antaŭ
si enpremitan, per kio li fakte atingis forigi de la afero la nenecesan
solenecon, kiun ĝi
alie
nepre havintus, “li nome de servistino, Johana Brumo, proksimume 35-jara
persono, estis
delogita.
Per la vorto “delogita” mi tute ne volas aflikti mian nevon, sed ja malfacilas
trovi alian
same
trafan vorton.”
Karlo,
kiu jam sufiĉe proksimiĝintis al la onklo, ĉi tie returnis sin por delegi la
impreson
de la
rakonto ĉe la vizaĝoj de la ĉeestantoj. Neniu ridis, ĉiuj aŭskultis pacience
kaj serioze.
Fine
oni ja ankaŭ ne ridas pri nevo de senatoro ĉe la unua okazo, kiu
prezentiĝas. Pli ĝuste
oni
povintus diri, ke la hejtisto, eĉ se nur iomete, alridetis Karlon, sed tio kiel
nova vivosigno
estis
unue ĝojiga kaj due senkulpiga, ĉar Karlo en la kabino, el tiu afero, kiu nun fariĝis tiel publika,
volintis fari apartan sekreton.
(...)
“Nun
tiu Brumulino24, daŭrigis la onklo,
“ricevis infanon de mia nevo, sanan knabon, kiu
bapte ricevis la nomon Jakobo, sendube pro penso pri mia modesta persono, kiu,
eĉ en la nur
tute flankaj mencioj de mia nevo, certe multe impresis la knabinon. Bonŝance,
diras mi. Pro tio,
ĉar la gepatroj por eviti la pagon de alimento aŭ alian skandalon, kiu
ĝisatingus ilin - mi konas,
kiel mi devas emfazi, nek la tieajn leĝojn nek la aliajn kondiĉojn de la
gepatroj - ĉar ili do por eviti
alimentopagon kaj la skandalon, transportigis sian filon, mian karan nevon, al
Ameriko, per
senrespondece nesufiĉa provizo, kiel oni vidas, la knabo do, sen la ankoraŭ en
Ameriko vivaj
signoj kaj mirakloj, povante kalkuli nur pri sia propra forto, certe tuj putrus25 jam en iu strateto
de
la Novjorka haveno, se tiu servistino en al mi adresita letero, kiu post longaj
erarvojaĝoj
antaŭhieraŭ venis en mian posedon, ne estus min informinta pri la tuta historio
enklude26
personpriskribon27 de mia nevo kaj
prudente ankaŭ kun la nomo de la ŝipo. Se mi celintus,
sinjoroj, distri vin, mi certe povus laŭtlegi kelkajn teksterojn de tiu letero”
- li elpoŝigis du egajn
dense surskribitajn leterfoliojn kaj svingis ilin. Ĝi certe ne maltrafus
efikon, ĉar ĝi estas skribita
kun iom simpla, kvankam ĉiam bonintenca ruzeco kaj kun multe da amo al la patro
de la infano.
Sed mi volas nek distri vin pli ol necese por la klarigo de la afero - nek por
la akcepto eble tuŝi
ankoraŭ eblajn sentojn de mia nevo, kiu, se li emos, legu ĝin en la trankvilo
de sia lin jam
atendanta ĉambro, por sia instruo.”
Sed
Karlo ne havis sentojn por tiu knabino. En la ĥaoso28 de ĉiam pli cedanta
pasinteco ŝi sidis
en sia kuirejo apud la ŝranko, sur kies platon ŝi apogis siajn kubutojn. Ŝi
rigardis lin, kiam li de
tempo al tempo venis en la kuirejon por preni glason da akvo por sia patro aŭ
por plenumi ian
komision de sia patrino. Kelkfoje ŝi skribis leteron en la komplika pozicio
flanke de la kuireja
ŝranko kaj ĉerpis la ideojn de la vizaĝo de Karlo. Kelkfoje ŝi tenis la okulojn
per la mano kovritaj,
tiam nenia alparolo atingis ŝin. Kelkfoje ŝi genuis en sia mallarĝa ĉambreto
apud la kuirejo kaj
preĝis al ligna kruco; Karlo observis ŝin tiam nur diskrete, preterpasante, tra
la fendo de la
iomete malfermita pordo. Kelkfoje ŝi petolis tra la kuirejo kaj retrosaltis,
ridante kiel sorĉistino,
kiam Karlo krucis ŝian vojon. Kelkfoje ŝi fermis la kuirejan pordon, kiam Karlo
estis enirinta, kaj
tenis la klinkon tiom longe en la mano, ĝis li postulis foriri. Kelkfoje ŝi
venigis por li aĵojn, kiujn li
tute ne volis havi, kaj premis ilin silente en la manojn. Sed iam ŝi diris
“Karlo” kaj kondukis lin,
kiu ankoraŭ miris pri la alparolo, grimace suspirante en sian ĉambreton, kiun
ŝi ŝlosis.
Gorĝopreme ŝi brakumis lian kolon kaj dum ŝi petis lin senvestigi ŝin, en la
realo ŝi senvestigis
lin kaj kuŝigis lin en sian liton, kvazaŭ ŝi volus ekde nun lin lasi plu al
neniu kaj lin karesi kaj flegi
ĝis la fino de la mondo. “Karlo, ho vi mia Karlo!” ŝi kriis, kvazaŭ ŝi vidus
kaj konfirmus lin sia
posedaĵo, dum li vidis absolute nenion kaj sentis sin malbonfarte en la multa
varma litaĵo, kiun ŝi
ŝajnis amasiginta aparte por li. Poste ŝi kuŝiĝis ankaŭ al li kaj volis ekscii
iajn sekretojn de li, sed
li povis diri neniujn kaj ŝi koleriĝis ŝerce aŭ serioze, skuis lin, aŭskultumis
lian koron, ofertis sian
bruston por sama aŭskultumado, sed ne sukcesis farigi tion al Karlo, premis
sian nudan ventron
al lia korpo, serĉis per la mano, tiel naŭze, ke Karlo elskuis kapon kaj kolon
el la kusenoj, inter
liaj gamboj,29 poste puŝis la
ventron kelkajn fojojn kontraŭ li, - al li ŝajnis, kvazaŭ ŝi estus parto de
li mem kaj eble pro tio ekregis lin terura senhelpeco. Plorante li fine venis
post multaj
reviddeziroj ŝiaflankaj en sian liton.30 Tio estis ĉio kaj
tamen la onklo sciis fari el tio grandan
historion. Kaj la kuiristino estis do pensinta pri li kaj informinta la onklon
pri lia alveno. Tio estis
bele farita de ŝi kaj iam li certe rekompencos ŝin.
“Kaj
nun,” kriis la senatoro, “mi volas aŭdi de vi malkaŝe, ĉu mi estas via onklo aŭ
ne.”
“Vi estas mia onklo,” diris Karlo kaj kisis lian manon kaj pro tio estis kisata
sur la frunto.
“Mi tre ĝojas, ke mi renkontis vin, sed vi eraras kredante ke miaj gepatroj
parolas nur malbone
pri vi. Sed ankaŭ aparte de tio troviĝis en via parolado kelkaj eraroj, tio
estas, mi pensas, ke en
la realo ne ĉio okazis tiel. Sed de ĉi tie vi ja vere ankaŭ ne povas tiel bone
prijuĝi la aferojn, kaj
mi krome kredas, ke ne aparte malutilos, se la sinjoroj pri detaloj de afero,
kiu ja ne povas multe
interesi ilin, estas informitaj iomete malĝuste.”
“Bone
dirite,” diris la senatoro, kondukis Karlon antaŭ la videble kunsentantan
ŝipestron
kaj demandis: “Ĉu mi ne havas bonegan nevon?”
“Mi
feliĉas,” diris la ŝipestro kun kliniĝo, kian sukcesas nur militiste formitaj
homoj, “ekkoni
vian nevon, sinjoro senatoro. Estas aparta honoro por mia ŝipo, ke ĝi povis
esti la loko de tia
renkontiĝo. Sed la vojaĝo en la interferdeko estis ja certe tre kruda, ja kiu
povas scii, kiun oni tie
kunprenas. Nu, ni faras ĉion eblan por faciligi la vojaĝon al la homoj en la
interferdeko, multe pli
ekzemple ol la Amerikaj linioj, sed fari el tia vojaĝo plezuron, tion ni tamen
ankoraŭ ne sukcesis.”
“Ĝi ne malutilis al mi,” diris Karlo.
“Ĝi
ne malutilis al li!” ripetis laŭtride la senatoro.
“Nur
mian valizon mi timas esti perd-” kaj per tio li ekmemoris pri ĉio okazinta kaj
ankoraŭ
farenda, rigardis ĉirkaŭ si kaj vidis ĉiujn ĉeestantojn, mutaj pro respekto kaj
miro sur iliaj
antaŭaj lokoj, la okulojn direktitaj sur lin. Nur ĉe la havenoficistoj oni
vidis - tiom, kiom iliaj
severaj, memkontentaj vizaĝoj permesis enrigardon, la bedaŭron esti venintaj je
tiom
malkonvena horo, kaj la poŝhorloĝo, kiun ili nun havis antaŭ si, estis verŝajne
pli grava por ili ol
ĉio okazanta en la ĉambro kaj eble ankoraŭ povanta okazi.
La
unua, kiu post la ŝipestro esprimis sian kunsenton, estis kurioze la hejtisto.
“Mi kore
gratulas vin,” diris li kaj skuis al Karlo la manon, per kio li volis ankaŭ esprimi
ion rekonan. Kiam
li poste per la sama alparolo volis turni sin al la senatoro, tiu retropaŝis,
kvazaŭ la hejtisto per tio
transpaŝus siajn rajtojn; la hejtisto ankaŭ tuj delasis.
Sed
la aliaj nun konsciiĝis pri kio estis farenda, kaj tuj faris ĥaoson ĉirkaŭ
Karlo kaj la
senatoro. Tiel okazis, ke Karlo ricevis gratulon eĉ de Ŝubalo, akceptis kaj
dankis pro ĝi. Laste
en la reestiĝinta silento alpaŝis la havenoficistoj kaj diris du anglajn
vortojn, kio efikis ridinde.
La senatoro estis ĝuste en la humoro por plene ĝui la plezuron, memorigi al si
kaj por la
aliaj flankajn momentojn, kio kompreneble ne nur estis tolerata de ĉiuj, sed
akceptata kun
intereso. Tiel li atentigis pri tio, ke la plej rimarkindajn trajtojn por la
rekono de Karlo, menciitajn
en la letero de la kuiristino, li estis skribinta en sian notlibron por eble
necesa tuja uzo. Nu, kaj
dum la neeltenebla babilaĉado de la hejtisto li estis elpoŝiginta la notlibron
kun neniu alia celo ol
por distriĝi provante lude kompari la kompreneble ne detektive ĝustajn
observojn de la kuiristino
kun la aspekto de Karlo. “Kaj tiel oni trovas sian nevon!” li konkludis en
tono, kvazaŭ li volis
refoje ricevi gratulojn.
“Kio
okazos nun al la hejtisto?” demandis Karlo pretere de la lasta rakonto de la
onklo. Li
kredis en sia nova pozicio, ke ĉion, kion li pensas, li povas ankaŭ elparoli.
“Al
la hejtisto okazos, kion li meritas,” diris la senatoro, “kaj kion la sinjoro
ŝipestro
konsideras bona. Mi kredas, ke ni estas plene kaj superplene teditaj de la
hejtisto, kaj ĉiu el la
ĉeestantaj sinjoroj konsentos kun mi.”
“Tio
do ne gravas, ĉe afero de justeco,” diris Karlo. Li staris inter la onklo kaj
la ŝipestro
kaj kredis, eble influata de tiu pozicio, havi la decidon en siaj manoj.
Kaj
tamen la hejtisto ŝajnis nenion plu esperi por si. La manojn li tenis duone en
la
pantalonzono, kiu per liaj nervozaj movoj aperis kun strio de figurdesegnita
ĉemizo. Tio neniel
ĝenis lin; li estis plendinta sian tutan aflikton, nun oni vidu ankaŭ tiujn pecojn
kiujn li havis
surkorpe, kaj poste oni forportu lin. Li imagis, ke la servisto kaj Ŝubalo,
kiel la du ĉi tie range plej
malsupraj, devus fari al li la lastan servon. Ŝubalo tiam havos pacon kaj ne
plu freneziĝos, kiel
esprimis sin la ĉefkasisto. La ŝipestro povus dungi nur rumanojn, ĉie oni
parolus rumane, kaj
tiam eble ĉio irus vere multe pli bone. Neniu hejtisto plu babilus en la
ĉefkasejo, nur lian lastan
babiladon oni konservos en agrabla memoro, ĉar ĝi, kiel la senatoro eksplicite
deklaris, rekte
kaŭzis la rekonon de la nevo. Tiu nevo cetere provis antaŭe utili al li kaj pro
tio por lia servo ĉe la
rekonado jam longe antaŭe faris sufiĉan dankon; la hejtisto tute ne pensis nun
akoraŭ postuli ion
de li. Kaj aparte de tio, se li ja estis la nevo de la senatoro, li pro tio
ankoraŭ delonge ne estis
ŝipestro, sed el la buŝo de la ŝipestro fine venos la aĉa vorto. - Konforme al
sia opinio, la hejtisto
ankaŭ ne provis rigardi al Karlo, sed bedaŭrinde en tiu ĉambro de malamikoj ne
troviĝis alia
restejo por liaj okuloj.
“Ne
miskomprenu la situacion,” diris la senatoro al Karlo, “eble temas pri afero de
justeco,
sed samtempe pri afero de disciplino. Ambaŭ kaj precipe la lasta submetiĝas al
la juĝado de la
sinjoro ŝipestro.”
“Tiel
estas,” murmuris la hejtisto. Kiu tion rimarkis kaj komprenis, ridetis kun
stranga
sento.
“Ni
tamen la sinjoron ŝipestron en liaj oficaj taskoj, kiuj certe ĝuste ĉe la
alveno en
Novjorko nekredeble amasiĝas, krome jam tiom malhelpis, ke estas plej urĝa
tempo por ni
forlasi la ŝipon, por ne aldone per ia absolute malnecesa enmiksiĝo fari
eventon el tiu malgrava
kverelado de du maŝinistoj. Cetere mi perfekte komprenas vian agmanieron, kara
nevo, sed
ĝuste tio donas al mi la rajton, urĝe forkonduki vin de ĉi tie.
“Mi
tuj surakvigos boaton por vi,” diris la ŝipestro, sen, je la miro de Karlo,
kontraŭmeti eĉ la
plej etan obĵeton al la vortoj de la onklo, kiuj ja sendube kompreneblis kiel
memhumiliĝo de la
onklo. La ĉefkasisto urĝege hastis al la skribtablo kaj telefonis la ordonon de
la ŝipestro al la
ĉefserĝento31.
“La
tempo jam urĝas,” diris al si Karlo, “sed sen ofendi ĉiujn, mi povas nenion
fari. Mi do
ne povas nun forlasi la onklon, post kiam li apenaŭ retrovis min. La ŝipestro
estas ja ĝentila, sed
tio estas jam ĉio. Ĉe la disciplino ĉesas lia ĝentilo, kaj la onklo certe
parolis tute laŭ lia gusto.
Kun Ŝubalo mi ne volas paroli, mi eĉ bedaŭras, ke mi donis al li la manon. Kaj
ĉiuj aliaj ĉi tie
estas ventumaĵo.”
Kaj
en tiaj pensoj li malrapide iris al la hejtisto, tiris lian dekstran manon el
la zono kaj
tenis ĝin lude en la sia. “Kial do vi nenion diras?” demandis li. “Kial vi ĉion
toleras?”
La hejtisto nur sulkigis la frunton, kvazaŭ li serĉus la esprimon por tio, kion
li estis dironta.
Cetere
li rigardis malsupren al la mano de Karlo kaj al la sia.
“Al vi ja okazis maljusto, kiel al neniu sur la ŝipo, tion mi precize scias.”
Kaj Karlo tiris siajn
fingrojn alen kaj reen inter la fingroj de la hejtisto, kiu ĉirkaŭrigardis kun
brilantaj okuloj, kvazaŭ
okazus al li delico, kiun neniu bonvolu kontraŭi.
“Sed
vi devas defendi vin, diri jes kaj ne, alie la homoj ja ne havas ideon pri la
vero. Vi
devas promesi al mi, ke vi sekvos tion, ĉar mi mem, tion mi timas kun multa
kaŭzo, tute ne plu
povos helpi vin.” Kaj Karlo nun ploris, dum li kisis la manon de la hejtisto,
kaj prenis la
sulkoplenan, preskaŭ senvivan manon kaj premis ĝin al siaj vangoj, kvazaŭ
trezoron, kiun oni
devas rezigni. - Sed jen jam la onklo senatoro ĉe lia flanko kaj tiris lin,
kvankam nur per la plej
eta forto, for.32
“La
hejtisto ŝajnas vin ensorĉinta,” diris li kaj rigardis kompreneme trans la
kapon de Karlo
al la ŝipestro. “Vi sentis vin forlasita, tiam vi renkontis la hejtiston kaj
nun estas dankema al li, tio
estas ja tute laŭdinda. Sed faru tion, jam pro komplezo al mi, ne ĝisekstreme
kaj lernu kompreni
vian pozicion.”
Antaŭ
la pordo estiĝis bruado, oni aŭdis kriojn kaj estis eĉ, kvazaŭ iu estus brutale
ĵetita
kontraŭ la pordon. Maristo eniris, iom neglektite, kaj portis knabinan
antaŭtukon. “Ekstere estas
homoj,” kriis li kaj foje puŝis ĉirkaŭ si per la kubuto, kvazaŭ li estus
ankoraŭ en la prema
homamaso. Fine li konsciiĝis kaj volis saluti antaŭ la ŝipestro, jen li
rimarkis la knabinan
antaŭtukon, deŝiris ĝin, ĵetis ĝin teren kaj kriis: “Estas ja naŭze, jen ili
metis al mi knabinan
antaŭtukon.” Sed poste li kunklakis la kalkanumojn kaj salutis. Iu provis ridi,
sed la ŝipestro diris
severe: “Tion mi nomas bonan humoron. Kiu do estas ekstere?”
“Estas
miaj atestantoj,” diras Ŝubalo antaŭpaŝante, “mi petas humile pardonon pro ilia
nekonvena konduto. Kiam la homoj havas la marvojaĝon post si, ili estas
kelkfoje kvazaŭ
frenezaj.”
“Tuj
envoku ilin!” ordonis la ŝipestro kaj turnante sin tuj al la senatoro li diris
kompleze,
sed rapide: “Havu nun la bonecon, estimata sinjoro senatoro, sekvi kun via nevo
tiun mariston,
kiu kondukos vin en la boaton. Mi ja ne bezonas diri, kian plezuron kaj kian
honoron la persona
konatiĝo kun vi, sinjoro senatoro, kaŭzis al mi. Mi ŝatus nur trovi baldaŭan
okazon por repreni
kun vi, sinjoro senatoro, nian interrompitan interparoladon pri la
cirkonstancoj de la usona ŝiparo
kaj tiam eble denove en tiu agrabla maniero, kiel hodiaŭ, esti interrompataj.”
“Provizore
sufiĉas al mi tiu unu nevo,” diris la onklo ride. “Kaj nun prenu mian plejan
dankon por via afableco kaj fartu bone. Cetere ne estus tiom maleble, ke ni” -
li premis Karlon
kore al si - “ĉe nia venonta vojaĝo Eŭropen povus kuniĝi eble por iom pli longa
tempo kun vi.”
“Tio kore ĝojigus min,” diris la ŝipestro. La du sinjoroj skuis reciproke la
manojn, Karlo
povis nur mute kaj supraĵe etendi la manon al la ŝipestro, ĉar tiu estis jam
okupita de la eble dek
kvin homoj, kiuj gvidate de Ŝubalo eniris kvankam iom ĝenite, tamen tre laŭte.
La maristo petis
la senatoron rajtigi lin antaŭiri kaj poste dividis la amason por li kaj Karlo,
kiuj facile pasis inter la
kliniĝantaj homoj. Ŝajnis, ke tiuj cetere bonanimaj homoj prenis la disputon de
Ŝubalo kun la
hejtisto kiel ŝercon, kies ridindeco eĉ ne ĉesis antaŭ la ŝipestro. Karlo
rimarkis inter ili ankaŭ la
kuirejan knabinon Lina, kiu, gaje okulumante al li, metis al si la antaŭtukon
ĵetitan de la maristo,
ĉar ĝi estis ŝia.
Plu
sekvante la mariston ili forlasis la oficejon kaj flanke eniris en etan irejon,
kiu kondukis
ilin post kelkaj paŝoj al pordeto, de kiu mallonga ŝtuparo kondukis al la
boato, kiu estis preparita
por ili. La maristoj en la boato, en kiun ilia gvidanto tuj saltis per unu sola
salto, leviĝis kaj salutis.
La senatoro estis admonanta Karlon malsupreniri singardeme, kiam Karlo ankoraŭ
sur la plej
alta ŝtupo ekploregis. La senatoro metis la dekstran manon sub la mentono de
Karlo, tenis lin
firmpremite al si kaj karesis lin per la maldekstra mano. Tiel ili
malsupreniris ŝtupon post ŝtupo
malrapide kaj intime ligitaj, eniris la boaton, kie la senatoro
elektis por Karlo bonan lokon ĝuste
vidalvide de si. Laŭ signo de la senatoro la maristoj puŝe deŝipiĝis kaj estis
tuj en plena laboro.
Ili estis apenaŭ kelkajn metrojn dise de la ŝipo, kiam Karlo neatendite
malkovris, ke ili troviĝis ĝuste
ĉe tiu flanko de la ŝipo, kien montris la fenestroj de la ĉefkasejo. Ĉiuj tri
fenestroj estis okupitaj
de Ŝubalaj atestantoj, kiuj plej amike salutis kaj mansvingis, eĉ la onklo
dankis34, kaj maristo
faris la artaĵon, sen vere interrompi la regultaktan remadon, ĵeti fingrokison
supren. Vere estis,
kvazaŭ ne plu ekzistus hejtisto.35 Karlo ekrigardis
pli precize la onklon, kun kies genuoj la liaj
preskaŭ tuŝiĝis, kaj venis al li duboj, ĉu tiu viro iam povus anstataŭi al li
la hejtiston. Krome la
onklo evitis lian rigardon kaj direktis la vidon al la ondoj, kiuj ŝanceliĝis
ĉirkaŭ ilia boato.
stato de finiteco
estigo: 1999
lasta kontrollegado kun korektoj: 2001-11-22
kontrollegado de la
kontrollegado de la
finredakto:
kopirajto pri la traduko © 2001
1. senŝarŝanta, senŝarĝa ???
2. ĉu tiu esprimo
internacie kompreneblas?
3. ???
4. einen kleinen
Vorgiebel:
5.
Schiffseinrichtung
6. ausheben (laŭ
Krause)
7. über den großen
Betrieb (ankaŭ. hommovi…o, entrepreno
8. -is, -as ???
9. exzerpierten, do eble:
10. ĉu eble: Tuj for el la ĉambro! ???
11. ne estus
decidinta, ne decidintus !!! ???
12. eingelernten
Stimmführer:
13. was manches
befürchten ließ: kio estis malbonaŭgure; kio malbonaŭguris
14.
geistesabwesend: spiritforeste
15. überschwemmt:
ree superakvigitaj
16. ion alian!
???
17. kontraŭ li
!!! ???
18. ĉu prefere:
kontraŭ si/li? (regulo: si rilatas al la subjekto de la koncerna finita verbo -
sed ĉi
participo = finita verbo??)
19. zu seinem
Schrecken: je sia teruro? ektime, ektimigite – je sia ŝoko,
kun ŝoko, ŝokite
20. noch
handgreiflicher: ankoraŭ pli evidente, konvinke (tiel en Krause, io same
konkreta mankas tie)
21.
erwartungsvoll: ĉi tie eble esper(o)plene?
22.
Familienszene: ĉu prefere familidisputo ?
23. Anhang: ĉu prefere (famili-) anoj?
24. Nun hat diese Brummer ...
25. verkommen - pereinta (umgekommen); putrinta
26. enklud- =
inkluziv-; elklud- = ekskluziv-
27. ĉu vere
n-formo ĉi tie??
28. Im Gedränge
...
29. Modela
frazparto Kafkeca: naŭzas ne la gamboj, sed ŝia mano; krome, “inter liaj
gamboj” estas
ĉi tie la kulmina malkovro de la sekreto.
30. modela frazo
kafka!
31. Bootsmeister
32. Tipe kafka
frazo: "Und zog ihn, wenn auch nur ..., fort" [kaj tiris lin, kvankam
nur per la plej
eta forto, for.) - tamen eble pli bone redonebla per
"kaj tiris lin for, kvankam nur per la plej eta forto."
33. engverbunden
34. eble prefere:
reciprokis
35. Es war wirklich, als
gäbe es keinen Heizer mehr.